a cura di Costis Papazak
in collaborazione con Exitirion
traduzioni di Crescenzio Sangiglio
fotografia di Sakis Androutsopoulos
da Novantanove battiti e un correttore (2019) | Από Ενενήντα σφυγμοί κι ένας κορέκτορας (Μανδαγόρας, 2019)
Il mago
“Vi allacciate i lacci in modo sbagliato”, disse il mago col cappello a bombetta,
sparendo poi dentro il forno.
A lungo puzzava di bruciato, non facevamo che sbatter le palpebre perchè
la casa spariva e riappariva, sempre però mantenendo il suo cortile
e l’albero, la salitella, le sue aiole.
Qualcuno ci disse che succede sempre così dopo ogni sacrificio d’innocenza,
e noi dopo aver espresso le nostre condoglianze a tutti
gli addolorati dell’estraniazione, ci siamo messi a mangiare alla loro tavola,
nudi ci siamo coricati nel loro letto.
Abbiamo tenuto pulito il forno nel caso venissero altri maghi coi loro doni,
per dirci che il nostro amore era quello giusto.
Mangiavamo avvelenate mele confezionate, il tetto di cioccolato
e le scale di zucchero candito.
Ci si strofinava le cosce con la cenere, nel sonno ci baciavano le statue,
i nani entravano nel nostro ventre.
Prestammo la nostra voce a quell’uomo che strillava
STRACCIVENDOLO
E non abbiamo mai più cucinato.
Ο ΜΑΓΟΣ
«Δένετε λάθος τα κορδόνια σας», είπε ο μάγος με το βαθύ καπέλο, και μετά
χάθηκε μέσα στον φούρνο.
Για μέρες μύριζε καμένο, κι όλο πεταρίζαμε τα μάτια μας, γιατί
το σπίτι μια χανόταν μια εμφανιζόταν, όμως κρατούσε πάντα την αυλή του
και το δέντρο, την ανηφόρα, τα παρτέρια του.
Κάποιος μάς είπε πως έτσι γίνεται ύστερα από κάθε θυσία αθωότητας,
κι αφού συλλυπηθήκαμε όλους τους λυπημένους της ξενιτιάς,
έπειτα φάγαμε στο τραπέζι τους,
ξαπλώσαμε γυμνοί στο κρεβάτι τους.
Κρατήσαμε τον φούρνο καθαρό πως θα έρθουν άλλοι μάγοι με δώρα,
για να μας πουν ότι σωστά αγαπήσαμε.
Τρώγαμε έτοιμα δηλητηριώδη μήλα, τη σοκολατένια σκεπή
και τις ζαχαρωτές σκάλες.
Τρίβαμε τα μπούτια μας με στάχτη, μας φιλούσαν στον ύπνο αγάλματα,
οι νάνοι έμπαιναν στην κοιλιά μας.
Δώσαμε τη φωνή μας σε αυτόν που φώναζε
ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑΖΩ
Και δεν ξαναμαγειρέψαμε ποτέ.
Ultrasuono
Finalmente abbiamo ricevuto risposta alla domanda, ovviamente sussidiaria.
Una risposta per esteso, frazionata, come i manoscritti del Mar Morto.
Era fine estate, il tempo delle affrettate deduzioni.
Il nostro mare però era autoritario, non conoscevamo neanche bene
le lingue, la traduzione che ne veniva fuori era incerta, mentre significati e lettere
impicciolivano inversamente proporzionali alle pupille dei nostri occhi.
C’era anche quel vento che sollevava le sciarpe dalle spalle delle donne,
erano pure le orecchie dei bambini, che non dovevano udire
i bisbigli della adulta autocompiacenza.
Alla fine apprendemmo che re Alessandro era vivo. [1]
Un po’ meno regalmente di quanto ci saremmo aspettati:
anche i sudditi erano complementariamente responsabili.
Comunque nessun orecchio provvide
ad isolare le sottomarine ammonizioni,
il brusio delle conchiglie,
il Suono Fondamentale.
Si rifranse
come fosse esecrabile cognizione,
civetterie delle profondità,
fors’ anche inelegante curiosità
il modo con cui si suicidano
i delfini nelle reti.
[1] Esiste in Grecia una leggenda secondo la quale vive ancora una sorella di Alessandro (Magno) nelle forme di una Gorgone la quale, ancora addolorata e impazzita dal dolore per la morte del fratello, ferma le navi che incontra chiedendo: “il re Alessandro vive?”. Se la risposta è negativa, ella reagisce affondando la nave.
ΥΠΕΡΗΧΟΣ
Επιτέλους πήραμε απάντηση στο επικουρικό, βέβαια, ερώτημα. Απάντηση
μακροσκελή, κατακερματισμένη σαν τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας.
Ήταν τέλος καλοκαιριού, εποχή των βεβιασμένων συμπερασμάτων.
Όμως η δική μας θάλασσα ήταν δεσποτική, δεν γνωρίζαμε και καλά
τις γλώσσες, η μετάφραση κυλούσε επισφαλής, καθώς έννοιες και γράμματα
μίκραιναν αντίστροφα με τις κόρες των ματιών μας.
Ήταν κι ο αέρας που έπαιρνε τις εσάρπες από τους ώμους των γυναικών,
ήταν και τ’ αυτιά των παιδιών, που δεν έπρεπε ν’ ακούν
τους ψιθύρους της ενήλικης αυταρέσκειας.
Τελικά, μάθαμε πως ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος.
Κάπως λιγότερο βασιλικά απ’ όσο περιμέναμε∙
είχαν και οι υπήκοοι τη συμπληρωματική ευθύνη.
Όμως κανένα αυτί δεν απομόνωσε
τις υποθαλάσσιες παραινέσεις,
τον θόρυβο των κοχυλιών,
τον Θεμελιακό Ήχο.
Διαθλάστηκε
σαν να ‘ταν επάρατη γνώση,
καμώματα του βυθού,
ίσως και άκομψη περιέργεια
ο τρόπος που αυτοκτονούν
στα δίχτυα τα δελφίνια.
Liquidi volatili
I piccioni tubano, si lasciano alle spalle grosse ali sporche.
Per nulla interessa ciò che noi chiamiamo libertà, i grandi simbolismi.
In sostanza è un piccolo balcone con vista su maggesi – piacevolmente
infiammabile giacchè il meraviglioso possiede
una personale dinamica e odore di alcole.
Alziamoci presto, riprendiamo a correre! Là dove vivono e rivivono
il sudore e la madre che ci ha abbeverato di fiele.
Fiele che si beve,
fiele che si sputa,
sui muri di un indifferente color crema
con l’immaginazione della verde speranza,
nelle sembianze dei nostri Salvatori!
ΠΤΗΤΙΚΑ ΥΓΡΑ
Τα περιστέρια βουίζουν, αφήνουν πίσω τους μεγάλα βρόμικα φτερά.
Αυτό που λέμε ελευθερία, αυτοί οι μεγάλοι συμβολισμοί ελάχιστα ενδιαφέρουν.
Στην ουσία είναι ένα μικρό μπαλκόνι με θέα χέρσα γη – ευχάριστα
πυρπολήσιμη, καθώς τα υπέροχα έχουν
προσωπική δυναμική και μυρωδιά οινοπνεύματος.
Να σηκωθούμε γρήγορα, να ξανατρέξουμε! Εκεί που ζουν και ξαναζούν
ο ιδρώτας και η μητέρα που μας πότισε χολή…
Χολή που πίνετε,
χολή που φτύνεται,
στους τοίχους του αδιάφορου μπεζ
με τη φαντασία της πράσινης ελπίδας,
στις φόρμες των Σωτήρων μας.
Mar rosso
Lo chiamavano Mar Rosso, ma non era il rosso, era la tenebra e la profondità,
la depressurizzazione e la follia delle bollicine nel sangue.
Erano le piccole dita, la punta dei tacchi e l’equinozio,
una pazienza guscio di un truce granchio, il peso dell’acquiescenza.
Perfino le posate schioccavano sottintesi agli occhi dei camerieri
addestrati, ma quando la tavola è già apparecchiata, come evitare il riccio di mare,
le crude correlazioni, il neonato arancione, una bracciata di rovi.
E dunque brindiamo alla salute dell’anemone, dei coralli
decolorati, degli spugnai paralitici.
Ciò che hanno vissuto – Colore e Vita sottomarina –
ha trovato giustizia nella decentrata memoria.
S’ è fatta sabbia, passato e scafandro vuoto.
ΕΡΥΘΡΑ ΘΑΛΑΣΣΑ
Ερυθρά Θάλασσα την έλεγαν, και δεν ήταν το κόκκινο, ήταν το σκοτεινό και το βάθος
η αποσυμπίεση κι η τρέλα των φυσαλίδων στο αίμα.
Ήταν τα μικρά δάχτυλα, η μύτη των τακουνιών και η ισημερία,
μια υπομονή κέλυφος ενός βλοσυρού καβουριού, το βάρος της συγκατάθεσης.
Ακόμα και τα μαχαιροπίρουνα κροτάλιζαν υπονοούμενα στ’ αυτιά εκπαιδευμένων
σερβιτόρων, μα όταν το τραπέζι έχει πια στρωθεί πώς να αποφύγεις τον αχινό,
τους ωμούς συσχετισμούς, το ετοιμόγεννο πορτοκαλί, μια αγκαλιά αγκάθια.
Λοιπόν, να τσουγκρίσουμε στην υγειά της ανεμώνης, των αποχρωματισμένων
κοραλλιών, των παράλυτων σφουγγαράδων.
Ό, τι έζησαν –Χρώμα κι υποθαλάσσια Ζωή–
δικαιώθηκε στην απόκεντρη μνήμη.
Έγινε άμμος, παρελθόν και άδειο σκάφανδρο.
Athinà Titaki è nata ad Atene. Dal 1990 però vive e lavora a Tripoli nel Peloponneso. Opere in poesia: A sorpresa (2014), Novantanove battiti e un correttore (2019). Opere in prosa: Amorosamente chiaro (2016). Ha partecipato a due volumi collettanei di letteratura a livello informatico (2013), all’Antologia elettronica di poeti contemporanei ΣυνΠοιείν (2017), all’Antologia di poesie e prose diP Generation (2019). Collabora con riviste letterarie cartacee e online.